در رمپ های طویل، به منظور جلوگیری از سقوط صندلی چرخدار لازم است که شیب آن در یک درجه مطلوبی باشد. برای رمپ هائی که طول آنها کمتر از ۵ متر است توصیه شده که حداکثر شیب برای استفاده صندلی چرخدار ۱/۱۲ ( معادل ۸ درصد ) باشد مثلا” اگر طول رمپی ۳۶۰ سانتی متر (معادل ۱۲ فوت ) باشد لازم است حداکثر ارتفاع رمپ ۳۰ سانتی متر در نظر گرفته شود. (تقریبا” به اندازه ۲ پله ۶ اینچی ) . اگر چه این مقدار بعنوان حداکثر شیب پیشنهاد شده ولی برای بعضی افراد تتراپلژی (فلج دست و پا ) سطحی پرشیب به حساب می آید. ولی شیب ۱/۲۰ (۵ درصد ) واقع بینانه تر است. بطور کلی، استفاده از رمپهای طویل مشکلاتی را در بر دارد چرا که از نظر فضا همیشه با محدودیت زیادی مواجه می شوند. اگر شیب رمپ به اندازه ای است که لازم باشد فرد برای طی مسیر تلاش زیادی را بکند، مسلما” بایستی دارای قدرت بدنی خوبی در تنه فوقانی باشد ولی از نظر شخصی، فاصله های کوتاهتر ترجیح داده می شوند. چنانچه فضای کافی برای نصب رمپ با شیب مورد نظر وجود نداشته باشد می توان از یک بالابر کوتاه و بطور متناوب استفاده نمود.
رمپهای دائمی :
یکی از عمومی ترین راه حلهای عبور از ورودیهای پله دار ساختمانها استفاده از رمپهای دائمی هستند ( البته در جاهائیکه فضای کافی وجود داشته باشد ) قوانین مربوط به ساختمان از سال ۱۹۹۱ ، برای افراد ناتوان تسهیلات و امکاناتی را تحت عنوان سند M تصویب کرده و در سال ۱۹۹۱ بصورت کتابچه راهنمای طراحی ارائه شده است.
رمپهای موقت ( قابل حمل و جابجائی )
اگر طراحی محیط به گونه ای باشد که نصب رمپهای دائمی غیر ممکن باشد ( برای مثال معمولا” رمپهای دائمی یا در امتداد عرض ساختمان و در پیاده رو بایستی ساخته شوند و یا برای سایر افراد مشکلات دیگری را ایجاد میکند ) استفاده از رمپهای موقت می تواند بعنوان یک راه حل پیشنهاد شود. در هر صورت بایستی بخاطر داشت که در استفاده از رمپهای موقت نیاز است که شخص دیگری رمپ را در جای مورد نظر قرارداده و بعد از استفاده ، آن را بردارد. معمولا” این رمپ ها وزنی بین ۶ تا ۳۰ کیلوگرم دارند. رمپهای موقت انواع مختلفی دارند: که مهمترین آنها عبارتند از :
رمپ های کانالی : این رمپ ها معمولا” بصورت یک جفت کانال هستند و از جنس فایبرگلاس ، چوب یا فلز می باشند که بوسیله میله های قابل تنظیم به همدیگر اتصال می یابند و در واقع توسط این میله ها فاصله به نحوی تنظیم می شود که چرخهای صندلی روی کانالها قرار گرفته و مسیر را طی می کنند.
رمپ های یک تکه : این رمپ ها معمولا” پهن هستند و برای همین هم، به تنهائی مورد استفاده قرار می گیرند. عموما” از جنس آلومینیوم یا فلز بوده و سطح آن در برابر لغزش و سرخوردگی مقاوم است و یک لبه ایمنی خیلی کوتاه در هر طرف دارند. این رمپ ها معمولا” فقط برای فاصله های کوتاه مناسب هستند و آنهم بدلیل اندازه و وزن آنهاست. اکثرا” قابل تا شدن نیستند.
رمپ های چند قسمتی : این رمپ های شبیه رمپهای یک تکه هستند ولی طوری طراحی شده اند که بصورت کشویی داخل هم می روند و میتوانند یک رمپ طویلتری را ایجاد کنند. انواعی از این رمپ ها که قابلیت تاشدن ندارند. بطور نیمه دائم در محلهای مورد نظر قرار می گیرند. به نحوی که نیاز نیست بطور مداوم آنها را قرارداد یا برداشت. اغلب این نوع رمپ ها دارای نرده های جانبی نیز هستند و برای تقویت بیشتر رمپ از پایه های با قابلیت تنظیم ارتفاع استفاده می شود.
رمپ های مخصوص صندلی چرخدار و اسکوترهای برقی : این رمپ ها طوری شده اند که می توانند وزن بالای صندلی های چرخدارهای و اسکوترهای برقی را تحمل کنند. کسی که از یک اسکوتر سه چرخ استفاده می کند نیاز دارد که از یک رمپ یک تکه استفاده نماید و یا اینکه یک رمپ ۳ کاناله بکار برد، به طوری که چرخها بطور هماهنگ روی آن قرارمی گیرند.
رمپ های دروازه ای : این رمپ ها از نوع کانالی کوتاه هستند که میتوانند پشت وسیله حرکتی یا صندلی چرخدار برقی قرار گیرند و در موقع صعود از ورودیهای پرشیب استفاده می شود. در هر حال، در اکثر موارد لازم است که شخص دیگری جهت قراردادن رمپ و برداشتن آن به فرد ناتوان کمک کند.
رمپ های آستانه : این رمپ ها برای عبور فرد از آستانه های بلند ورودیها یا در منزل استفاده می شوند.
بالابرهای با ارتفاع کوتاه :
این بالابرها، برقی و دارای یک صفحه هستند و وسعت آنها برای قرار گرفتن یک صندلی چرخدار کافی است و معمولا” برای طی مسیرهای با ارتفاع کوتاه جهت ورود به ساختمان یا در داخل ساختمان برای دسترسی به طبقات مورد استفاده قرار می گیرند. این بالابرها بخصوص برای فضاهای محدودی که قابلیت نصب رمپ را ندارند بکار می روند. انواع مختلف درون ساختمانی و بیرون ساختمانی دارند.
بالابرهای ثابت : برای استفاده از این بالابرها ممکن است قبل از نصب نیاز باشد که تغییرات ساختمانی در محیط منزل ایجاد شود و اغلب برقی هستند. برخی مدلهای آنها بطور عمودی حرکت می کنند و برخی نیز نزدیک به پلکانهای کوتاه طبقات تعبیه می شوند. بعضی از این بالابرها مکانیسم پل رادارند بطوریکه وقتی پله ها مورد استفاده ندارند می توانند بطور معمول آنها را بکار ببرند. در موقع استفاده از آنها نیز صفحه بالابر در امتداد پله ها بالا و پائین می رود. بالابرهائی که برای مسیرهای کوتاه استفاده می شوند بایستی از استاندارد BS به شماره ۶۴۴۰ مربوط به سال ۱۹۸۳ پیروی کنند.
بالابرهای موقت : این بالابرها دارای یک باتری هستند و می توانند بطور نیمه دائم مورد استفاده قرار بگیرند. اگر تغییرات ساختمانی برای نصب بالابر دائم عملی نباشد، می توان از این نوع بالابرها استفاده نمود. برای کاربرد این بالابرها معمولا” از یک رمپ کوتاه استفاده می شود که فرد می تواند از طریق آن به راحتی به سکوی بالابر دسترسی پیدا کند.
وسایل کمکی در بالا و پائین رفتن از پله ها :
تمامی افراد دارای آسیب نخاعی، لازم است که در منزلی زندگی کنند که تمامی امکانات در یک طبقه فراهم باشد. در ساختمان منزل بایستی نکاتی لحاظ شود که تمامی تطبیق های مورد نیاز در فضاها و طرح منزل را در بر گیرد. در مورد تطبیق پلکان ها، تعبیه یک بالابر مناسب می تواند نسبت به تغییرات ساختمانی ارزانتر باشد.
اغلب نصب بالابرهای پلکان از نصب بالابرهای کف به بالا ارزانتر هستند چرا که تغییرات ساختمانی زیادی مورد نیاز نیست ولی بایستی قبلا” بررسی شود که آیا پلکان بطور معمولی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بالابرهای پلکان: این بالابرها برقی بوده و در مسیر پلکان تعبیه ودرراستای آن حرکت می کند. معمولا” هم در کنار پله های مستقیم کاربرد دارند و هم برای پله های منحنی قابل استفاده هستند. شرایط این بالابرها بایستی از استاندارد شماره ۵۷۷۶ سال ۱۹۹۶ BS پیروی نماید.
بالابرهای پلکان با صفحه ویژه صندلی چرخدار : این بالابرها یکی از مفیدترین بالابرها برای افراد دارای آسیب نخاعی هستند چرا که فرد ناتوان لازم نیست برای استفاده از بالابر از صندلی چرخدار خود خارج شود. در هر صورت ، پلکان ها در اکثر منازل به اندازه کافی پهنا دارند. صفحات در مواقعی که نیاز به استفاده ندارند، در خلاف جهت دیوار و به سمت بالا تا میشوند.
بالابرهای پلکانی دارای نشیمن: برای استفاده از این بالابرها لازم است فرد روی یک نشیمن قرار گیرد. افرادی که به حالت ایستاده حرکت می کنند یا اشخاصی که صندلی چرخدار بکار می برند نمی توانند از این نوع بالابر استفاده نمایند. بنابراین لازم است که یکی در پائین و یکی در بالای پلکانها تعبیه شود.
بالابرهای Through-Floor : این بالابرها بیشتر مصارف خانگی دارند. اتاقک بالابر بطور ناقص یا بطور کامل می تواند محصور باشد ولی معمولا” طوری طراحی شده اندکه فضای کافی برای فرد در حالت نشسته یا برای صندلی چرخدار وی وجود دارد. یکسری شاسی های کنترل داخل اتاقک تعبیه شده اند که فرد می تواند بطور مستقل از آنها استفاده کنند. معمولا” مسیر و ناحیه حرکتی اتاقک روی دیوار قرار دارد. در بالای این مسیر در قسمت سقف یک دریچه باز می شود. این دریچه سقفی موقعی که اتاقک در کف زمین قرار دارد بوسیله یک درپوش پوشیده می شود و وقتی در بالا قرار می گیرد در واقع ته کف اتاقک، آن را پر می کند. استانداردهای مربوط به نصب و کاربرد بالابرهای خانگی برقی از استاندارد شماره ۵۹۰۰ BS در سال ۱۹۹۱ پیروی می کند.
صندلی چرخدارهای برقی با قابلیت عبور از پلکان : برخی از صندلی های برقی چرخهای مخصوصی دارند یا قسمتهائی مثل کاترپیلار دارند که میتوانند بوسیله آنها از پلکان بالا و پائین بروند. این نوع صندلی ها توسط یک قسمت کنترل کننده که روی دسته صندلی تعبیه شده قابل کنترل هستند. فرد بایستی برای استفاده از این نوع صندلی چرخدارها بتواند به خوبی آن را کنترل کند. در عین حال زاویه سطح نشیمن قابل تنظیم است، به نحوی که در هنگام عبور و بالا رفتن از پله ها سطح نشیمنگاه بطور افقی باقی می ماند. اندازه این صندلی چرخدارها بزرگ است و معمولا” اکثر آنها برای محیطهای خانگی نامناسب هستند.
وسایل کمکی جهت بالا رفتن: در جائیکه هیچ راه حل عملی دیگری برای عبور افراد ناتوان از پله ها وجود نداشته باشد، از یکسری وسایل برای کمک به بالا و پائین رفتن فرد استفاده کننده از صندلی چرخدار استفاده می شود. دو نوع از این وسایل در دسترس هستند. یک نوع وسایلی که بر روی صندلی چرخدار فرد قرار گرفته و به عبور وی کمک می کنند و نوع دوم وسایلی که در استفاده از آنها لازم است فرد از صندلی چرخدار خود خارج شود. در هر حال این وسایل همگی دارای سیستم کاترپیلار یا چرخهای مخصوص برای عبور از مسیر پلکان ها هستند و عموما” برقی بوده ودارای یک باتری ۱۲ ولت قابل شارژ می باشند.
این وسایل فقط بایستی بوسیله افرادی استفاده شوند که آموزشهای لازم را دیده باشند.
نقاله ها و تجهیزات جابجائی :
طیف وسیعی از نقاله ها و تجهیزات جابجائی دستی وجود دارند که جهت حرکت فرد ناتوان از جائی به جای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. این وسایل به مراقبین و اشخاص همراه فرد ناتوان کمک می کنند تا جابجائی وی به سهولت و بدون خطر انجام پذیرد. برخی تجهیزات نظیر بالابرها، کل وزن بدن فرد را تحمل و جابجا می کنند و برخی دیگر نظیر غلطکهای کاهش اصطکاک، میزان فعالیت فرد را برای جابجائی تقلیل میدهند.
تسمه نقاله های سقفی : این وسایل در اکثر منازل قابل کاربردهستند و در برخی مواقع می توانند بطور مستقل مورد استفاده قرار گیرند. این وسایل بر روی سقف نصب می شوند و فرد توسط یک تسمه و یک دستگیره کنترلی می تواند به سمت بالا و پائین جابجا شود. البته فرد می تواند حرکت های جانبی نیز داشته باشد ( معمولا” دکمه های کنترلی مربوطه روی یک دستگیره تعبیه شده اند.) .البته گاهی جابجائی ها بصورت دستی و یا بوسیله شخص دیگری انجام می گیرد و بطور کلی انواع برقی و یا باتری آن نیز در دسترس هستند.
مسیرهای حرکت بالابرهای سقفی به مرور زمان بایستی توسعه پیدا کنند تا حرکت فرد ناتوان را در تمامی نقاط منزل را آسانتر نمایند. البته این مسیرها می توانند مستقیم یا منحنی باشند و برای اینکار از گردونه هایی برای تغییر جهت استفاده می شود و یا اینکه برای طی مسیرهای طولی فرد می تواند از میله های موازی ( سیستم مسیر x-y ) که امکان دسترسی فرد را تقریبا” به تمام نقاط منزل فراهم می کند، استفاده نماید.
نقاله های متحرک: با وجود اینکه این نوع نقاله ها قابلیت تنظیم بیشتری را برای فرد ایجاد می کنند ،ولی به فرد اجازه نمی دهند که بطور مستقل از یک جا به جای دیگر حرکت نماید لذا نیاز به یک مراقب و کمک دهنده (برای هل دادن ) دارند که این مسئله مشکلاتی را ایجاد می کند مخصوصا” در موقع حرکت روی فرشها و مدخل درها.مسلما” کاربرد بالابرهای برقی نسبت به انواع دستی آنها آسانتر است.
نقاله های ایستادن – اجابت مزاج : این نقاله ها برای کمک به حرکت فرد در نشستن و برخاستن از دستشویی مورد استفاده قرار می گیرند.
نقاله های ثابت شده روی دیوار / کمک کننده در ایستادن بطورآزادانه : این نقاله ها مخصوصا” برای طی مسیرهای کوتاه مفید هستند. مثلا” از رختخواب به صندلی یا صندلی چرخدار یا از روی صندلی چرخدار به توالت و کلا” درجاهائیکه فضای کافی برای کاربرد نقاله های متحرک وجود ندارد، استفاده می شود.
