زنجیر جبران در ساختمانهای بلند و مرتفع کاربرد دارد . به دلیل افزایش ارتفاع ، طول حرکت آسانسور افزایش میابد و با افزایش ارتفاع چاه و تونل آسانسور ، وزن تجهیرات تعلیق آسانسور افزایش بیشتری پیدا میکند و موجب عدم تعادل ما بین وزن سمت قاب وزنه و سمت کابین آسانسور میگردد . هر چقدر وزن تعداد رشته های سیم بکسل آسانسور و طول چاه آسانسور بیشتر شود ، عدم تعادل مابین وزن سمت قاب وزنه و سمت کابین بیشتر خواهد شد . لذا از زنجیر جبران برای ایجاد تعادل دینامیکی و مکانیکی مابین این دو سمت استفاده میشود . برای ایجاد تعادل ، یک سمت زنجیر جبران را به زیر کابین و قسمت دیگر آنرا به زیر کادر وزنه تعادل و یا قاب وزنه نصب میکنند . در این حالت ، کابین در بالاترین و قاب وزنه در پائین ترین طبقه (یا بالعکس) متوقف میباشد .
عدم استفاده از زنجیر جبران موجب مشکلات ذیل میگردد :
سرخوردن سیم بکسل بر روی فلکه کششی
سائیدگی شیارهای فلکه اصلی
سائیدگی سیم بکسل ها
فشار زیاد به موتور آسانسور و گرم کردن آن
کاهش عمر مفید موتور
مصرف انرژی بیشتر
برای استفاده از زنجیر جبران به نکات ذیل میبایست توجه داشت :
- برای جلوگیری از ایجاد سروصدای زنجیر جیران ، حتما از زنجیر جبران روکش دار استفاده شود . سه مدل زنجیر جبران موجود میباشد : زنجیر جبران کنف دار که مدل قدیمی و سنتی آن است ، زنجیر جبران با روکش معمولی پلاستیکی ، زنجیر جبران کابلی با روکش باتومی پی وی سی .
- برای استفاده از زجیر جبران مدل کابلی ، چون قوس پائین این نوع زنجیر نسبت به زنجیر معمولی دارای قطر و قوس بیشتری میباشد ، زمان حرکت و بازگشت این قسمت به حالت اولیه و طبیعی در زنجیر جبران مدل کابلی بیشتر خواهد شد . لذا به فضایی به قطری حدود یک الی یک متر و بیست سانتیمتر نیاز میباشد . به شکل زیر توجه فرمایید :
عدم رعایت نکته بالا ، باعث ترک خوردن روکش زنجیر جبران و در نهایت پیچش زنجیر جبران میگردد و خساراتی را بوجود خواهد آورد . مخصوصا”در آسانسورهایی که قاب وزنه تعادل از پشت کابین به کنار انتقال پیدا کرده این مشکل بیشتر دیده می شد.
3- زنجیر جبران نباید به کف چاه آسانسور برخورد کند .
شرایط اجبار برای استفاده از زنجیر جبران :
معمولا استفاده از زنجیر جبران برای شرایط ذیل الزامی میباشد :
1. اگر وزن سیم بکسل ها معلق بیشتر یا مساوی 20 درصد ظرفیت کابین باشد .
2. اگر وزن مجموع سیم بکسلها معلق بزرگتر یا مساوی 75 کیلوگرم یا معادل وزن یک نفر باشد .
3. اگر طول مسیر حرکت کابین ( تراولینگ ) بیشتر از 100 فوت یا 33 متر باشد .
4. اگر تعداد توقف در یک پروژه آسانسوری بیشتر از 10 توقف باشد به عبارتی از 27 الی 30 متر بیشتر باشد .
نحوه محاسبه وزن زنجیر جبران به شرح ذیل میباشد :
نصف وزن تراول کابل + وزن بکسل های معلق
