کنترل سیم بکسل یکی از مهمترین جنبههای بازرسی تجهیزات باربرداری میباشد. بازرسی برای چند منظور انجام میشود.
l اطمینان از ایمنی
l اطمینان از اینکه قطعات فقط در مواقع مورد نیاز تعویض میشوند.
l و فراهم نمودن ضریب هشدار قبل از اینکه پارگی روی دهد و موجب صدمات جدی گردد.
ایراداتی از قبیل فرسودگی، خستگی فلز، سایش، خوردگی، تابخوردگی و کابلکشی نامناسب از روی قرقره میتواند تاثیر قابل ملاحظهای روی عمر تعیین شده سیم بکسل از مقاومت پاره شدن سیم بکسل جدید داشته باشد.
هم سیم بکسلها باید به طور منظم بازرسی شوند. تعداد بازدید بستگی به شرایط کاری دارد. سیم بکسل در شرایط کاری مداوم و یا شرایط سخت باید به صورت هفتگی بازرسی شود (در بعضی از موارد باید به صورت روزانه بازرسی شود). همچنین سیم بکسل در شرایط کاری نرمال باید مراقبت شود. برای سایر شرایط کاری حداقل باید ماهیانه بازرسی شوند.
روش توصیه شده، داشتن یک نفر به عنوان بازرسی که وظیفه آن انجام بازرسی، حفظ و نگهداری گزارشهای بازرسی، لیست تاریخ بازرسیها، طول مدت کاری، و هر پدیده دیگر میباشد. و این کار باید به صورت مرتب و منظم انجام شود.
تصمیمگیری برای تعیین زمانی که باید سیم بکسل از مدار کاری خارج شود همیشه به خاطر شرایط کاری متفاوت و متغییر میباشد، به هر حال موارد زیر باید همورد توجه قرار گیرد:
l سایز، نوع و دفعات بالا بردن (جابهجا کردن)
l نتیجه پارگی سیم بکسل در صدمه دیدگی و آسیب دیدگی مشخص باشد.
l تاریخ بازرسی بعدی
بازرس باید تعیین نماید که آیا خرابی سیم بکسل به قدر کافی مقاومت سیم بکسل را به حدی کاهش داده است که موجب خطرات ایمنی گردد. در شرایط کاری مداوم، خستگی فلز میتواند عامل مهمی باشد و بهتر است که سیم بکسل در دوره زمانی منظم تعویض شود بدون اینکه هیچگونه عیب ظاهری و خارجی وجود نداشته باشد. سیم بکسل باید به طور کامل از جهت فرسودگی و خرابی بازرسی و کنترل شود زیرا ممکن است خرابی کوچکی در ناحیه معینی وجود داشته باشد. برای مثال، باز و بسته شدن مداوم سیم بکسل روی درام و یا قرقره به طور مناسب محدوده فرسودگی را به طور واضح نشان نمیدهد.
طول تاب سیم بکسل (طول گام)
طول تاب سیم بکسل فاصله خط مستقیم یک رشته میباشد. به طوری که آن رشته یک دوره کامل را بسازد.
روی یک رشته در بالای طناب علامت بزنید و دور آن را دنبال کنید و هنگامیکه همان رشته دور زد و به بالا آید دوباره علامت بزنید. فاصله یک نقطه تا نقطه دیگر به صورت خطی، طول تاب (گام) میباشد. تعیین طول تاب یکی از روشهای مورد استفاده جهت کنترل ازدیاد طول سیم بکسل میباشد.
کمان خمیدگی سیم بکسل دور تا دور یک شیئی اندازهگیری میشود و به عنوان طول تاب مورد استفاده قرار می گیرد.
کشیدگی سیم بکسل
هر سیم بکسل جدیدی هنگامیکه بار اولیه اعمال میشود، دچار ازدیاد طول (کشیدگی) میشود. سیم بکسل جدید به مقدار ناچیزی دچار کشیدگی میشود و این «ازدیاد طول ساختاری» به قدری پایین است که تقریباً با اندازه اسمی اولیه اصلاح مینمایند. این کشیدگی ٪2/1 تا 4٪/3 برای هسته فیبری 6 رشتهای و ﷼ 4/1 تا ٪2/1 برای هسته سیمی 6 رشتهای است.
بعد از کشیدگی اولیه، کشیدگی در یک بازده زمانی و در شرایط کاری نرمال کم میباشد. میزان سریع در کشیدگی سیم بکسل، به این معنی میباشد که زمان تقریبی تعویض آن رسیده است.
اندازه سیم بکسل
سیم بکسل در نقطهای که بزرگترین پهنا را داشته باشد به صورت قطری اندازهگیری میشود. این مقطع اندازهگیری «تاج» نامیده میشود. مقطع «صاف» را اندازهگیری نکنید. توصیه میشود که در روی طناب 6 رشتهای 3 اندازهگیری صورت گیرد و روی طناب 8 رشتهای 4 اندازهگیری انجام شود.
کاهش قطر
هرگونه کاهش قابل ملاحظهای در قطر، یک مشکل و خرابی جدی و مهم میباشد. کاهش قطر میتواند ناشی از تاب یا ترکیبی از چند عیب باشد.
حداکثر فرسودگی برای کاربردهای عمومی، و همچنین EOT و سیم بکسلهای جرثقیل به صورت زیر است:
پارگی سیمها:
نیاز است که سیم بکسل از مدار کاری خارج شود زیرا، سیمهای پاره شده بر چگونگی استفاده خاص از سیم بکسل تأثیر میگذارد. پیدا کردن یک سیم پاره (یا چند سیم باز شده) معمولاً مشکل نمیباشد. پارگی خیلی زیاد باید مورد توجه قرار گیرد و نیاز است بازرسیها زودتر انجام شود.
سیمهای پاره شده در چهار دسته کلی طبقهبندی میشوند که عبارت است از:
l سیم بکسلهای محرک (خارجی)
l سیم بکسلهای ثابت (سقف آویز، زنجیری)
l سیم بکسل ثابت (نزدیک اتصالات)
l سیم بکسلهای محرک (پاره شدگی شیاری) هرگونه علامت پارهشدگی در شیار که نشان دهنده مشکل غیرعادی میباشد باید برطرف شود، همچنین سیم بکسل باید تعویض شود.
قانون 6/3:
به طور عملی روشی که برای تعویض سیم بکسل بکار میرود قانون 6/3 میباشد که عبارت است از: سه سیم پاره شده در یک رشته، یا شش سیم پاره شده که به طور تصادفی در بین همه رشتهها توزیع شده باشد و همگی آنها در یک طول تاب باشد.
مشکل این قانون این است که یک سیم بکسل، در معرض سیکلهای خمشی تکراری میباشد و این امکان وجود دارد که سیمهای خیلی زیادی در قسمت داخلی رشتهها یا در هسته نسبت به سیمهای خارجی پاره شده باشد. این به خاطر تماس فلز با فلز در بین قسمت داخلی رشتهها و هسته است.
سائیدگی:
سیم بکسلهایی که به دور درام یا قرقره پیچانده میشوند دچار سایش خواهند شد. اگر سایش سبب کاهش قطر تا محدوده مشخص شده در صفحه 16 تحت عنوان «کاهش قطر» شود، سیم بکسل باید تعویض گردد.
نکته: اگر سائیدگی قطر سیم در محدوده 3/1 یا بیشتر باشد، سیبم بکسل را تعویض کنید.
لهیدگی رشتهها:
این وضعیت به دلیل پیچیده شدن لایههای زیادی از سیم بکسل به دور درام ایجاد میشود. توصیه کلی این است که بیش از دو لایه روی درام پیچیده نشود، به خصوص اگر سیم بکسل از نوع سیمهای کوچک مانند 37×6 باشد. اگر نیاز به پیچیده شدن لایههای زیادی میباشد ، سیبم بکسل باید از نوعی باشد که تعداد سیم کمتر اما قطر سیمها بزرگتر و در مقابل لهیدگی نیز مقاومتر باشد (مانند 19×6).
به خاطر اینکه انعطاف پذیری سیم بکسل کاهش مییابد. قطر درام باید افزایش یابد. لهیدگی رشتهها همچنین به خاطر فشار از جانب روی رشتهها نیز میباشد که علت آن درست پیچیده نشدن سیم بکسل روی درام میباشد که حجم زیادی از سیم بکسل در وسط وینچ قرار میگیرد.
بعضی از کارخانههای سازنده سیم بکسل، به تازگی سیم بکسلهایی میسازد که رشتههای آن طوری طراحی شدهاند تا در برابر لهیدگی درام مقاومتر باشند.
خوردگی:
ارزیابی و بررسی این عیب مشکل است، این عیب میتواند بسیار جدیتر از فرسودگی عادی باشد، به این دلیل که خوردگی اغلب بدون اینکه نشان داده شود، از داخل سیم بکسل شروع میشود.
معمولاً دلیل خوردگی فقدان روغنکاری میباشد. سیمهای سوراخ شده یا زنگ زده باید فوراً تعویض شوند. سیمهای پاره شده و خورده شده را میتوان با تست ذرات مغناطیسی مشخص کرد.
تابخوردگی:
تابخوردگی تغییر شکل و خرابی دائمی میباشد. بعد از این که سیم بکسل تاب خورده باشد غیرممکن است که به توان آن را صاف و مستقیم با قدرت و تحمل اولیهاش برگرداند. رشتهها در قسمت تاب خورده بار را به صورت یکنواخت توزیع نخواهند کرد.
قوس الکتریکی:
سیم بکسلهایی که به طور تصادفی (یا به طور عمدی) به عنوان اتصال زمین استفاده شدهاند یا در تماس با خطوط انتقال برق قرار گرفتهاند ممکن است ذوب شده باشند یا پخته شده باشند.
خستگی فلزی:
مشکل اینن سیم بکسلها معمولاً به خاطر تنشهای خمشی از عبور مداوم و تکراری سیم روی درام یا از ارتعاشاتی که ممکن است روی جرثقیل وارد شود، حاصل میگردد. شکست حاصل از خستگی میتواند داخلی یا بیرونی باشد. یک قرقره یا درام بزرگتر همراه با استفاده از سیم بکسلهای انعطافپذیرتر ممکن است طول عمر سیم بکس را افزایش دهد.
حالت قفسی شکل:
این عدم موازنه پیچشی سیم بکسل ناشی از بدرفتاریهایی از قبیل کشیدگی در درام، (قرقرههای) سفت، پیچیده شدن روی درام بسیار کوچک یا توقفهای ناگهانی میباشد. آزاد شدن ناگهانی کشش و برگشت سیم بکسل از وضعیت بیش باری باعث میشود که رشتهها به وضعیت اصلی (اولیه) خود بر نگردند.
سائیدگی:
این نوع فرسودگی یا جابهجایی سیمها در نتیجه سائیدگی در برابر چیزی (شیئی) ایجاد میشود.
بیرونزدگی هسته:
هرگونه آسیب دیدگی سیم بکسل که منجر به پخش شدن رشتهها همراه با بیرون زدگی هسته شود به این معناست که سیم بکسل باید تعویض شود.
فرسودگی موضعی (محدود به یک محل): این وضعیت را میتوان با بریدن مناسب کاهش داد.
خستگی خمشی:
خم شدن مکرر روی درام یا قرقرهها منجر به برش خستگی در تکتک سیمها میشود. این پارگیها سرتاسری میباشند و معمولاً روی تاج رشته به وجود میآیند.
یک سیم بکسل که در معرض بارهای خیلی سنگین روی قرقرهها (درامهای) کوچک باشد معمولاً دچار پارگی تاج در مقایسه با پارگی در ریشه بین رشتهها میشود. پارگی های بعدی به دلیل بریدگی رشتهها به وجود میآید.